Χριστουγεννιάτικα έθιμα στην Ελλάδα

 Χριστούγεννα στην Ελλάδα 

 

              Τα Χριστούγεννα είναι μια σημαντική και ξεχωριστή γιορτή για τους Έλληνες. Μικροί και μεγάλοι κάθε χρόνο απολαμβάνουν αυτή την γιορτή με τα τοπικά τους έθιμα, τα οποία ξεχωρίζουν από τόπο σε τόπο.

• Το στόλισμα του καραβιού

 Οι Έλληνες από τα παλαιά χρόνια στόλιζαν ένα καράβι. Αυτό το έθιμο προέκυψε λόγω του ότι οι Έλληνες ήταν κατεξοχήν ναυτικός λαός και το χριστουγεννιάτικο καράβι συνηθιζόταν στις παραθαλάσσιες περιοχές. Το καραβάκι συμβόλιζε, όχι μόνο την προσμονή των παιδιών για αντάμωση με τους συγγενείς τους, αλλά και τη δική τους αγάπη για τη θάλασσα. Συχνά τα παιδιά που πήγαιναν να πουν τα κάλαντα κρατούσαν μια μινιατούρα- στολισμένο καράβι. Στολισμένο με χρωματιστά χαρτιά και σχοινιά, γέμιζε από γλυκά και χριστόψωμα από τους γείτονες. Αν και το έθιμο αυτό έχει ατονίσει, μιας και σταδιακά, το χριστουγεννιάτικο δέντρο άρχισε να γίνεται ευρέως γνωστό, συνηθίζεται ακόμα στα νησιά, από όπου και προέρχεται. Παρ' όλα αυτά, την 6η του Δεκέμβρη στολίζονται καράβια προς τιμή του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών.

• Οι Μωμόγεροι

Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί συναντάμε το έθιμο των Μωμόγερων. Πρόκειται για ένα είδος παραδοσιακού λαϊκού θεάτρου το οποίο προέρχεται από τον Πόντο. Η ονομασία του εθίμου προέρχεται από τις λέξεις μίμος ή μώμος και γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές κινήσεις των πρωταγωνιστών. Αυτοί φορούν τομάρια ζώων με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν τη μορφή γεροντικών προσώπων. Οι Μωμόγεροι εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του δωδεκαήμερου των εορτών και προσδοκούν τύχη για τη νέα χρονιά. Γυρίζουν σε παρέες στους δρόμους των χωριών και τραγουδούν τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους. Παραλλαγές του ίδιου εθίμου, συναντώνται σε χωριά της Κοζάνης και της Καστοριάς με την ονομασία Ραγκουτσάρια.

• Το Χριστόξυλο 

Σε αρκετά χωριά της Μακεδονίας από τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης του σπιτιού ψάχνει στα χωράφια για ένα μεγάλο χοντρό και γερό ξύλο από πεύκο και το πάει στο σπίτι του. Η νοικοκυρά φροντίζει καθαρίσει το σπίτι και με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμα και την καπνοδόχο, για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, και μαγαρίσουν το σπίτι. Το βράδυ της παραμονής ο νοικοκύρης βάζει το Χριστόξυλο στο τζάκι και το ανάβει, αφήνοντάς το να σιγοκαίει όλο το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Η στάχτη αυτή προφυλάσσει το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό και καθώς καίγεται ζεσταίνει τον Χριστό στη φάτνη.

• Το τάισμα της βρύσης

Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων, στα χωριά της Κεντρικής  Ελλάδας, γίνεται το «τάισμα» της βρύσης. Οι κοπέλες του  χωριού, λίγες ώρες πριν το ξημέρωμα των Χριστούγεννων, πηγαίνουν στις βρύσες του χωριού και τις αλείφουν με βούτυρο και μέλι, με την ευχή <<όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούριο χρόνο και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους.>> Με αυτή την κίνηση παίρνουν από τη βρύση το αμίλητο νερό. Για να έχουν μεγάλη σοδειά φέρνουν στη βρύση βούτυρο, τυρί, κλαδί ελιάς και φροντίζουν να φτάσουν εκεί όσο το δυνατόν νωρίτερα, γιατί, όποια πάει πρώτη στη βρύση, αυτή θα σταθεί και η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο. Επιστρέφοντας στο σπίτι φέρνουν το καινούριο νερό, αφού πρώτα αδειάσουν από τα βαρέλια τους το παλιό. Η διαδικασία αυτή γίνεται σιωπηλά και για αυτό ονομάστηκε «αμίλητο νερό». Έπειτα οι γυναίκες ραντίζουν τα σπίτια τους, με το νερό, για να έχουν ευρωστία και καλή τύχη.