ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ (1910-1975)

 

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ 

(1910-1975)

"Ο Νίκος Καββαδίας"

  Ο Νίκος Καββαδίας ήταν 'Ελληνας ποιητής και μεταφραστής. Γεννήθηκε στο Χαρμπίν της Ρωσίας, μία πόλη κοντά στο Βλαδιβοστόκ από πατέρα και μητέρα έλληνες μετανάστες από την Κεφαλλονιά. Ο Χαρίλαος και η Δωροθέα Καββαδία, οι γονείς του, ήταν γόνοι γνωστών οικογενειών του νησιού καταγωγής τους. 

  Το 1914 η οικογένειά του έρχεται στο Αργοστόλι και ο πατέρας του επιστρέφει στη Ρωσία, ώστε να διευθύνει τις επιχειρήσεις του. 

"Το Άγαλμα του Νίκου Καββαδία στο Αργοστόλι"

  Στη συνέχεια εγκαθίσταται στον Πειραιά, όπου γίνεται συμμαθητής με τον Γιάννη Τσαρούχη, γνωστό Έλληνα ζωγράφο, αλλά και με τον παπά-Γιώργη Πυρουνάκη, σημαντικό θεολόγο. 

  Από μικρός διαβάζει Ιούλιο Βερν και αρχίζει να γράφει ποιήματα. Στα 18 δημοσιεύει για πρώτη φορά ποιήματά του με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας σε διάφορες εφημερίδες της εποχής. Το πρώτο του ποίημα λέγεται "Ο Θάνατος της Παιδούλας" (αν και κατά πολλούς άλλο είναι το πρώτο του δημοσιευμένο ποίημα και συγκεκριμένα "Ο Πόθος"). 

  Με το που τελειώνει το Γυμνάσιο, αρχίζει τις σπουδές του στην Ιατρική. Δυστυχώς όμως, το 1929, ο πατέρας του πεθαίνει και αναγκάζεται να πιάσει δουλειά ως ναυτικός για να συντηρήσει την οικογένειά του. 

  Μετά από μερικά ταξίδια επιστρέφει στην Ελλάδα, αφού έχει ήδη γράψει πολλά γνωστά ποιήματα. Το σπίτι του γίνεται τόπος συγκέντρωσης λογοτεχνών, πεζογράφων, ποιητών και ζωγράφων. 

   Κατά τον πόλεμο του 1940 πηγαίνει ως εθελοντής στρατιώτης στο μέτωπο της Αλβανίας.

  Από το 1954 μέχρι και το 1974, έναν χρόνο πριν τον θάνατό του, ταξιδεύει συνεχώς. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του, έτυχε να είναι επιβάτης ο νομπελίστας έλληνας ποιητής, Γιώργος Σεφέρης. Κατά τη διάρκεια υποδοχής των επιβατών, ο Γιώργος Σεφέρης δεν μπήκε καν στον κόπο να χαιρετήσει τον Καββαδία και αυτό τον έκανε να νιώσει άσχημα, αλλά και παραγκωνισμένο. 

  Το 1975 αφήνει την τελευταία του πνοή μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο. Κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών παρουσία πολλών φίλων του, αλλά και ανθρώπων της τέχνης και των γραμμάτων. 

  Η μεγάλη αναγνώριση του Νίκου Καββαδία ήρθε με τη μελοποίηση πολλών ποιημάτων του από τον συνθέτη Θάνο Μικρούτσικο (1947-2019), από τη Μαρίζα Κωχ (1944-), από τον Γιάννη Σπανό (1934-2019) και από πολλούς άλλους.

  Οι σημαντικότερες ποιητικές συλλογές του Νίκου Καββαδία είναι δύο:

1. Μαραμπού (1933)
2. Πούσι (1947)

"Το εξώφυλλο της πρώτης ποιητικής συλλογής του Νίκου Καββαδία, Μαραμπού"

  Ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα του Νίκου Καββαδία που μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο είναι ο Σταυρός του Νότου, το οποίο έδωσε και το όνομά του στον δίσκο του συνθέτη με ποιήματα του Νίκου Καββαδία.

   Οι στίχοι του τραγουδιού:

Έβραζε το κύμα του Γαρμπή 

 είμαστε σκυφτοί κι οι δυο στον χάρτη

 γύρισες και μου 'πες πως τον Μάρτη 

 σ' άλλους παραλλήλους θα 'χεις μπει.

 Κούλικο στο στήθος σου τατού

 που όσο κι αν το καις δε λέει να σβήσει

 είπαν πως την είχες αγαπήσει

 σε μια κρίση μαύρου πυρετού. 

 Βάρδια πλάι σε κάβο φαλακρό

 κι ο Σταυρός του Νότου με τα στράλια

 κομπολόι κρατάς από κοράλλια

 κι άκοπο μασάς καφέ πικρό.

 Το Άλφα του Κενταύρου μια νυχτιά

 με το παλλινώριο πήρα κάτου

 μου 'πες με φωνή ετοιμοθανάτου

 να φοβάσαι τ' άστρα του Νοτιά.

 Άλλοτε απ' τον ίδιο ουρανό

 έπαιρνες τρεις μήνες την αράδα

 με του καπετάνιου τη μιγάδα

 μάθημα πορείας νυχτερινό.

 Σ' ένα μαγαζί του Nossi Be

 πήρες το μαχαίρι δυο σελίνια

 μέρα μεσημέρι απά στη λίνια 

 ξάστραψες σαν φάρου αναλαμπή.

 Κάτω στις ακτές της Αφρικής

 πάνε χρόνια τώρα που κοιμάσαι

 τα φανάρια πια δεν τα θυμάσαι

 και τ' ωραίο γλυκό της Κυριακής. 

https://www.youtube.com/watch?v=2ouqXa8m5F8

Ο σύνδεσμος για το τραγούδι "Σταυρός του Νότου".

   Άλλο ένα γνωστό ποίημα του Νίκου Καββαδία που μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο είναι το Kuro Siwo. Οι στίχοι του ποιήματος είναι:

Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για τον Νότο

δύσκολες βάρδιες κακός ύπνος και μαλάρια

είναι παράξενα της Ίντιας τα φανάρια

και δεν τα βλέπεις καθώς λένε με το πρώτο.

Πέρα απ'τη γέφυρα του Αδάμ στη νότιο Κίνα 

χιλιάδες παραλάβαινες τσουβάλια σόγια

μα ούτε στιγμή δεν ελησμόνησες τα λόγια

που σου 'πανε μια κούφια ώρα στην Αθήνα.

Στα νύχια μπαίνει το κατράμι και τ' ανάβει

χρόνια στα ρούχα το ψαρόλαδο μυρίζει

και ο λόγος της μες στο μυαλό σου να σφυρίζει

"ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι;"

Νωρίς μπατάρισε ο καιρός κι έχει χαλάσει 

σκατζάρισες μα σε κρατά λύπη μεγάλη

απόψε ψόφησαν κι οι δυο μου παπαγάλοι

κι ο πίθηκος που 'χα με κούραση γυμνάσει. 

Η λαμαρίνα! η λαμαρίνα όλα τα σβήνει

μας έσφιξε το Κούρο Σίβο σαν μια ζώνη

κι εσύ κοιτάς και πάλι πάνω απ'το τιμόνι

πως παίζει ο μπούσουλας καρτίνι με καρτίνι.

https://www.youtube.com/watch?v=-2jfhrJF704

Ο σύνδεσμος για το τραγούδι "

Εδώ ακούστε το τραγούδι "Kuro Siwo" σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου και στο τραγούδι ο Γιάννης Κούτρας

Εδώ ακούστε ολόκληρο τον δίσκο "Ο Σταυρός του Νότου" σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου. Τραγουδούν ο Γιάννης Κούτρας, η Αιμιλία Σαρρή και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου.

"Το εξώφυλλο του δίσκου "Ο Σταυρός του Νότου" που κυκλοφόρησε το 1979, σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου και ποίηση του Νίκου Καββαδία, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του ποιητή".

Άλλα γνωστά ποιήματα του Νίκου Καββαδία είναι τα:

1. Καραντί
2. Φάτα Μοργκάνα
3. Federico Garcia Lorca
4. Οι εφτά νάνοι στο S/S Cyrenia
5. Ένα Μαχαίρι
6. Ο Γουίλι ο μαύρος θερμαστής από το Τζιμπουτί
7. Θεσσαλονίκη
8. Εσμεράλδα
9. Ο πιλότος Νάγκελ
10. Αρμίδα

...και πολλά άλλα.

  Τα περισσότερα ποιήματά του είναι εμπνευσμένα από τα ταξίδια του από τη θάλασσα και μάλιστα ο ίδιος είπε κάποτε σε συνέντευξή του: "Εγώ έζησα όλα αυτά που έγραψα στα ποιήματά μου. Αν ήμουν ένας απλός ποιητής που δεν τα είχε ζήσει, θα ήμουνα ακόμα πιο μεγάλος και ακόμα πιο γνωστός".

https://www.youtube.com/watch?v=5_Ra_1zqFJc

Ο σύνδεσμος για μία συνέντευξη του Νίκου Καββαδία.

Και τέλος,  ένας θαυμαστής του Νίκου Καββαδία, αλλά και μεγάλος γνώστης των ποιημάτων του και του συνολικού του έργου έκανε ένα χάρτη με όλα τα μέρη του πλανήτη που αναφέρονται στα ποιήματά του. Σας παραθέτω τον σύνδεσμο:

https://www.geografikoi.gr/ta-taxidia-tou-nikou-kavvadia/

Πηγές: 

https://www.sansimera.gr/biographies/44

Βικιπαίδεια

Αναστάσης Σ.